Systemy oparte na rurach PEX cieszą się ogromną popularnością w nowoczesnych instalacjach grzewczych i wodnych. Ich elastyczność, odporność na korozję i łatwość montażu sprawiają, że są one idealnym wyborem zarówno do ogrzewania podłogowego, jak i tradycyjnych systemów wodnych. Aby jednak cieszyć się niezawodnością instalacji przez długie lata, kluczowe jest poprawne układanie rur PEX oraz unikanie błędów, które mogą prowadzić do wycieków.

W tym poradniku omówimy najważniejsze zasady montażu rur PEX, sposoby ich zabezpieczenia oraz techniki minimalizowania ryzyka nieszczelności w systemie.

Najczęstsze przyczyny wycieków w systemach PEX

Mimo wysokiej trwałości rur PEX, niewłaściwy montaż lub błędy w projektowaniu systemu mogą prowadzić do problemów z wyciekami. Najczęściej spotykane przyczyny to:

• Niewłaściwe łączenie rur – źle wykonane połączenia mogą prowadzić do nieszczelności i stopniowego wycieku wody.

• Zbyt mocne lub zbyt słabe zaciskanie złączek – zarówno niedokręcone, jak i nadmiernie dokręcone złączki mogą powodować problemy.

• Nieprawidłowe układanie rur PEX – ostre zagięcia, brak odpowiedniego promienia gięcia czy brak kompensacji wydłużeń mogą prowadzić do uszkodzeń.

• Zastosowanie nieodpowiednich narzędzi – niektóre narzędzia mogą uszkodzić powierzchnię rury, osłabiając jej strukturę.

• Zbyt wysoka temperatura wody – rury PEX mają określone limity temperatury pracy i ich przekroczenie może osłabić materiał.

Jak uniknąć wycieków w systemach PEX?

1. Wybór odpowiednich rur i złączek

Podstawą niezawodnej instalacji jest stosowanie wysokiej jakości rur PEX oraz kompatybilnych złączek. Należy zwrócić uwagę na:

✅ Rodzaj rury PEX – dostępne są rury PEX-a, PEX-b i PEX-c. Różnią się one sposobem produkcji i odpornością na temperatury oraz ciśnienie.
✅ Warstwę antydyfuzyjną (PEX-AL-PEX) – w systemach grzewczych warto wybierać rury z warstwą aluminium, która zapobiega przenikaniu tlenu do instalacji.
✅ Złączki zaciskowe, skręcane lub zaprasowywane – każda technologia ma swoje wymagania dotyczące montażu.

• Najlepszym wyborem do ogrzewania podłogowego są rury PEX-AL-PEX, ponieważ zapewniają większą stabilność kształtu i ograniczają rozszerzalność cieplną.

2. Poprawne układanie rur PEX w ogrzewaniu podłogowym

Układanie rur PEX w systemach grzewczych wymaga przestrzegania kilku kluczowych zasad:

✅ Zachowanie odpowiedniego odstępu – najczęściej rury układa się co 10-20 cm w zależności od zapotrzebowania na ciepło.
✅ Unikanie ostrych zakrętów – minimalny promień gięcia to około 5-krotność średnicy rury. W przeciwnym razie może dojść do pęknięcia warstwy wewnętrznej.
✅ Stabilne mocowanie rur – stosowanie klipsów, szyn montażowych lub specjalnych mat mocujących zapobiega przemieszczaniu się rur.
✅ Kompensacja rozszerzalności cieplnej – należy uwzględnić możliwość rozszerzania się materiału pod wpływem temperatury.

• Najczęściej stosowany układ rur to spirala lub meander, które zapewniają równomierny rozkład ciepła.

3. Poprawne łączenie rur PEX – klucz do szczelnej instalacji

Do łączenia rur PEX stosuje się różne technologie:

• Złączki zaprasowywane – wymagają specjalnych szczęk zaciskowych, które zapewniają trwałe i bezpieczne połączenie.

• Złączki skręcane – stosowane głównie w instalacjach wodnych, wymagają precyzyjnego dokręcenia.

• Złączki samozaciskowe – szybkie w montażu, jednak mniej popularne w ogrzewaniu podłogowym.

Najlepszym rozwiązaniem dla trwałości i szczelności systemu są złączki zaprasowywane, które eliminują ryzyko poluzowania się połączeń.

4. Testowanie szczelności instalacji przed uruchomieniem

Aby upewnić się, że system jest szczelny, należy przeprowadzić test ciśnieniowy przed wypełnieniem instalacji wodą użytkową.

? Jak przeprowadzić test szczelności rur PEX?
✅ Wypełnienie instalacji wodą – sprawdzenie ewentualnych nieszczelności.
✅ Test ciśnieniowy – zaleca się przeprowadzenie testu przy 1,5-krotnie większym ciśnieniu niż robocze (np. 6 barów dla instalacji działającej na 4 barach).
✅ Obserwacja przez 24 godziny – w tym czasie nie powinno dojść do spadku ciśnienia ani pojawienia się wycieków.

? Prawidłowe przeprowadzenie testu pozwala wykryć potencjalne nieszczelności jeszcze przed zalaniem posadzki w ogrzewaniu podłogowym.

Konserwacja i kontrola instalacji PEX

Aby system działał niezawodnie przez długie lata, warto regularnie sprawdzać jego stan:

• Raz na kilka lat warto skontrolować połączenia rur i złączek pod kątem oznak korozji lub osadów.

• W ogrzewaniu podłogowym należy monitorować jakość wody grzewczej, ponieważ zbyt duża ilość zanieczyszczeń może prowadzić do zmniejszenia wydajności systemu.

• W przypadku podejrzenia nieszczelności należy sprawdzić ciśnienie w instalacji i przeprowadzić dokładną inspekcję miejsc łączeń.

Podsumowanie – jak uniknąć wycieków w systemach PEX?

✅ Stosuj wysokiej jakości rury i złączki PEX – wybór sprawdzonych komponentów to podstawa szczelnej instalacji.
✅ Prawidłowo układaj rury PEX – unikaj ostrych zagięć, stosuj odpowiednie mocowania i zachowuj odpowiednie odstępy.
✅ Wybierz właściwą technologię łączenia – w systemach grzewczych najlepszym wyborem są złączki zaprasowywane.
✅ Przeprowadzaj testy szczelności przed uruchomieniem systemu – pozwoli to uniknąć kosztownych napraw.
✅ Regularnie kontroluj instalację – zwracaj uwagę na ciśnienie w systemie i jakość wody grzewczej.

Dzięki przestrzeganiu tych zasad rury PEX ogrzewania podłogowego oraz inne elementy instalacji PEX będą działały bezawaryjnie przez długie lata.