Zima to ostateczny sprawdzian dla każdej instalacji grzewczej. W przypadku ogrzewania płaszczyznowego (tzw. podłogówki), odpowiednie przygotowanie systemu przed pierwszymi mrozami jest kluczowe nie tylko dla komfortu cieplnego domowników, ale również dla żywotności całej instalacji hydraulicznej. Zaniedbanie drobnych czynności serwisowych jesienią może skutkować zapowietrzeniem pętli, nierównomiernym rozkładem temperatur, a w skrajnych przypadkach – awarią pompy obiegowej.

Jako specjaliści z Sanitech, przygotowaliśmy dla Was szczegółowy przewodnik, który krok po kroku wyjaśnia, jak sprawdzić i przygotować ogrzewanie podłogowe do sezonu zimowego.

Dlaczego przegląd "podłogówki" jest tak ważny?

Ogrzewanie podłogowe to system niskotemperaturowy o dużej bezwładności cieplnej. Oznacza to, że wolno się nagrzewa, ale i wolno stygnie. Wszelkie nieprawidłowości, takie jak pęcherze powietrza w rurach PEX czy zablokowane zawory na rozdzielaczu, będą odczuwalne dopiero po kilku lub kilkunastu godzinach od uruchomienia kotła czy pompy ciepła.

Wcześniejsza inspekcja pozwala na:

• Oszczędność energii: Odpowietrzony i wyregulowany hydraulicznie system zużywa mniej paliwa/prądu.

• Komfort: Eliminujemy zjawisko "zimnych stref" na podłodze.

• Bezpieczeństwo: Wykrycie ewentualnych wycieków na łączeniach śrubunkowych przed sezonem zapobiega zalaniom.

Krok 1: Weryfikacja ciśnienia w instalacji (Manometr)

Pierwszym i najprostszym krokiem jest sprawdzenie ciśnienia czynnika grzewczego w układzie. Woda (lub glikol) w instalacji zamkniętej musi znajdować się pod odpowiednim ciśnieniem, aby pompa obiegowa mogła efektywnie tłoczyć medium do każdej pętli ogrzewania.

1. Zlokalizuj manometr (zazwyczaj znajduje się przy kotle, grupie pompowej lub bezpośrednio na belce rozdzielacza).

2. Prawidłowe ciśnienie dla domu jednorodzinnego w stanie spoczynku (zimna instalacja) powinno wynosić zazwyczaj między 1,0 a 1,5 bara.

3. Jeżeli wskazówka znajduje się poniżej 1,0 bara (lub w polu czerwonym/oznaczonym jako minimum), konieczne jest dopuszczenie wody do układu.

Ważna uwaga techniczna: Jeśli musisz dopuszczać wodę częściej niż raz w sezonie, może to świadczyć o mikrowycieku w instalacji lub uszkodzeniu naczynia przeponowego (wzbiórczego). W takim przypadku skontaktuj się z instalatorem.

Krok 2: Odpowietrzanie ogrzewania podłogowego

To najważniejszy punkt programu. Powietrze w rurach PEX/AL/PEX działa jak izolator i blokuje przepływ ciepłej wody. Objawem zapowietrzenia jest sytuacja, w której podłoga w jednym pokoju jest ciepła, a w drugim zimna, mimo że zawory są otwarte, lub słyszalne są szumy i bulgotanie w rurach.

Jak poprawnie odpowietrzyć rozdzielacz?

Większość nowoczesnych rozdzielaczy dostępnych w ofercie Sanitech wyposażona jest w odpowietrzniki automatyczne lub manualne na końcach belek.

Procedura manualna (dla zaawansowanych):

1. Wyłącz pompę obiegową – odpowietrzanie przy włączonej pompie jest nieskuteczne, ponieważ pęd wody rozbija pęcherze powietrza, uniemożliwiając im zgromadzenie się w najwyższym punkcie.

2. Zakręć wszystkie pętle na rozdzielaczu (zarówno na belce zasilającej – górnej, jak i powrotnej – dolnej).

3. Otwórz przepływ tylko dla pierwszej pętli.

4. Odkręć odpowietrznik manualny na belce powrotnej, aż usłyszysz syk uchodzącego powietrza. Gdy zacznie wypływać sama woda – zakręć go.

5. Zamknij pierwszą pętlę i otwórz drugą. Powtórz czynność dla każdej sekcji osobno.

Taka sekwencyjna metoda daje 100% pewności, że powietrze zostało wypchnięte z każdego obwodu rury zatopionej w wylewce.

Krok 3: Inspekcja rozdzielacza i rotametrów

Sercem ogrzewania podłogowego jest rozdzielacz. Przed sezonem należy zdjąć szafkę podtynkową/natynkową i dokonać oględzin.

Sprawdzenie rotametrów (przepływomierzy)

Rotametry to te przezroczyste "rurki" ze sprężynką i pływakiem, montowane zazwyczaj na belce zasilającej. Pokazują one, ile litrów wody na minutę wpływa do danej pętli.

• Czystość: Jeśli woda w instalacji jest brudna, rotametry mogą być tak zamulone, że nie widać skali. To sygnał, że instalację należy przepłukać.

• Działanie: Przy włączonej pompie pływak powinien się obniżyć (wskazując przepływ). Jeśli pływak "stoi" w miejscu mimo odkręcenia zaworu, rotametr mógł się zawiesić. Często pomaga delikatne ostukanie lub wykręcenie i przeczyszczenie elementu (pamiętaj o zamknięciu zaworów odcinających przed demontażem!).

Weryfikacja szczelności

Sprawdź, czy na śrubunkach, zaworach spustowych i pod siłownikami nie ma śladów wilgoci lub korozji (zielony nalot). Każdy wyciek na rozdzielaczu to potencjalny spadek ciśnienia w zimie.

Krok 4: Test automatyki sterującej i siłowników

Współczesne systemy, takie jak te oferowane w Sanitech (np. marki Tech Sterowniki czy Salus), opierają się na elektrozaworach (siłownikach termoelektrycznych) montowanych na rozdzielaczu.

1. Wymiana baterii: Jeśli posiadasz bezprzewodowe termostaty pokojowe, wymień w nich baterie profilaktycznie. Słaba bateria może powodować utratę zasięgu i brak sygnału do włączenia grzania.

2. Test siłowników: Ustaw na termostacie temperaturę wyższą niż panuje w pomieszczeniu (np. 25°C). Udaj się do rozdzielacza i obserwuj siłowniki. Po około 2-5 minutach powinny się otworzyć (często posiadają wskaźnik, który się wysuwa).

3. Weryfikacja listwy sterującej: Sprawdź, czy listwa poprawnie załącza pompę obiegową, gdy którykolwiek z termostatów zgłosi zapotrzebowanie na ciepło.

Uwaga: Uszkodzony siłownik (zazwyczaj w pozycji zamkniętej) to najczęstsza przyczyna zimnej podłogi w jednym konkretnym pokoju.

Krok 5: Pompa obiegowa – serce układu

Pompa obiegowa po długim postoju letnim może ulec tzw. "zastaniu". Osad z wody może zablokować wirnik.

• Rozruch: Przed pełnym uruchomieniem ogrzewania, włącz pompę na najwyższy bieg i nasłuchuj. Powinna pracować cicho i jednostajnie.

• Wibracje i hałas: Głośna praca, zgrzytanie lub nadmierne wibracje mogą świadczyć o zużyciu łożysk lub zapowietrzeniu samej pompy (wiele modeli np. Grundfos czy Wilo posiada procedurę automatycznego odpowietrzania).

• Odblokowanie wirnika: W starszych typach pomp, jeśli silnik buczy, ale nie pompuje, konieczne może być odkręcenie centralnej śruby i ręczne "ruszenie" wirnika śrubokrętem. W nowoczesnych pompach elektronicznych (energooszczędnych) zazwyczaj występuje system antyblokujący.

Krok 6: Pierwszy start – zasada stopniowania temperatury

Błędem popełnianym przez wielu użytkowników jest gwałtowne uruchomienie ogrzewania z wysoką temperaturą zasilania (np. 45°C), gdy posadzka jest wychłodzona. Beton i płytki ceramiczne nie lubią szoku termicznego.

Zalecana procedura startowa:

1. Uruchom ogrzewanie z temperaturą zasilania rzędu 20-25°C.

2. Stopniowo zwiększaj temperaturę o 2-3 stopnie na dobę, aż do osiągnięcia parametrów docelowych (dla podłogówki zazwyczaj max. 35-40°C na zasilaniu, w zależności od projektu i wykończenia podłogi).

3. Daj czas wylewce na akumulację ciepła. Prawdziwy komfort cieplny uzyskasz po 24-48 godzinach stabilnej pracy.

Co zrobić, jeśli instalacja jest stara? Płukanie chemiczne

W instalacjach podłogowych, w których rury PEX nie posiadają bariery antydyfuzyjnej (lub jest ona uszkodzona), do wody przedostaje się tlen. Powoduje to rozwój bakterii beztlenowych i powstawanie szlamu, który osiada w rurach, zmniejszając ich średnicę i wydajność grzewczą.

Jeżeli zauważysz, że rotametry są czarne od osadu, a podłoga grzeje nierównomiernie mimo odpowietrzenia, przed zimą warto przeprowadzić płukanie instalacji z użyciem chemii instalacyjnej oraz dodać inhibitor korozji. Preparaty te zabezpieczają układ przed kamieniem kotłowym i korozją, wydłużając żywotność kotła i rozdzielaczy.

Podsumowanie

Przygotowanie ogrzewania podłogowego do zimy nie musi wiązać się z wizytą drogiego serwisu, o ile zadbamy o podstawy samodzielnie. Weryfikacja ciśnienia, staranne odpowietrzenie pętli oraz sprawdzenie automatyki to czynności, które zapewnią Ci spokój i ciepło przez całą zimę. Pamiętaj, że sprawna hydraulika to niższe rachunki.

Jeśli podczas przeglądu zauważyłeś, że któryś z elementów Twojej instalacji – czy to cieknący zawór, niesprawny siłownik, czy uszkodzona pompa – wymaga wymiany, zapraszamy do sklepu Sanitech. W naszej ofercie znajdziesz profesjonalne rozdzielacze, grupy pompowe, sterowniki oraz wszelkie akcesoria niezbędne do serwisu Twojej kotłowni.